Den Haag Zuidwest ondergaat een ingrijpende verbouwing. Het stadsdeel kwam als grootschalige stadsuitbreiding tot stand in de Wederopbouwperiode en kent een aanzienlijke sociale woningvoorraad die aan vernieuwing toe is. Ook de openbare ruimte en voorzieningen verdienen een opknapbeurt. Tegelijk wenst de gemeente in dit stadsdeel zo’n 10.000 woningen toe te voegen.
In de buurten de Dreven, de Gaarden en de Zichten wordt de benodigde vernieuwing door woningcorporatie Staedion en de gemeente Den Haag aangegrepen om de buurten aanzienlijk te herstructureren en tegelijk te verdichten. Om hieraan op een kwalitatieve manier vorm te geven, werkte Palmbout sinds 2019 aan een stedenbouwkundige kader. De planproducten omvatten onder meer per buurt een stedenbouwkundige randvoorwaardenkaart en een beeldkwaliteitsplan. De bouw van de eerste woonblokken is inmiddels in volle gang.
In de buurten de Dreven, de Gaarden en de Zichten wordt de benodigde vernieuwing door woningcorporatie Staedion en de gemeente Den Haag aangegrepen om de buurten aanzienlijk te herstructureren en tegelijk te verdichten. Om hieraan op een kwalitatieve manier vorm te geven, werkte Palmbout sinds 2019 aan een stedenbouwkundige kader. De planproducten omvatten onder meer per buurt een stedenbouwkundige randvoorwaardenkaart en een beeldkwaliteitsplan. De bouw van de eerste woonblokken is inmiddels in volle gang.
Gemeente Den Haag, Staedion, Heijmans
2019-2022

Plankaart voor de vernieuwing en verdichting van de woonbuurten Dreven, gaarden en Zichten
Door een combinatie van renovatie en sloop-nieuwbouw zal het aantal woningen in Dreven, Gaarden en Zichten in de komende jaren worden vergroot van de huidige 2000 woningen tot uiteindelijk 5500 woningen. Daarbij is de inzet om een meer gevarieerdere mix aan woningtypes en doelgroepen te huisvesten, zonder dat dit ten koste gaat van het totale aantal sociale woningen.


Voortbouwen op bestaande kwaliteiten
Den Haag Zuidwest is een van de grootste en meest consequente producten van de kenmerkende stedenbouw en architectuur van de Wederopbouwperiode. In de plannen voor Dreven, Gaarden en Zichten trachtten we enkele zwakke plekken hiervan aan te pakken, maar bovenal voort te bouwen op de kwaliteiten van het modernistische idioom. Door zo veel mogelijk de bestaande structuur van lanen en singels in stand te houden, blijft er een stevige basis voor het kenmerkende en gewaardeerde groene karakter van de buurten. Ook behouden en renoveren we enkele karakteristieke portiekflats met voorzieningenplinten. Met het beeldkwaliteitsplan voor de nieuwbouw sturen we op architectuur die tegelijkertijd eigentijds is, maar ook teruggrijpt op de huidige architectuur. Zo ontstaat een gelaagd stadsbeeld waarin het verleden leesbaar blijft en groen de boventoon blijft voeren.

Het zogenoemde Groene Assenkruis verbindt de buurten met het Zuiderpark en het Uithofpark

De kenmerkende diagonale doorzichten van de Dreven blijven in de nieuwe situatie behouden
Collectieve parkeeroplossingen
De bijkomende parkeerdruk wordt grotendeels opgevangen door parkeergelegenheid voor bewoners op maaiveld onder de opgetilde binnentuinen te voorzien. Ook komen er enkele parkeergebouwen. Hierdoor kan parkeren in de openbare ruimte beperkt worden en kan het groene karakter van de buurt behouden blijven.

Een nieuwe relatie tussen bebouwing en open ruimte
In de vernieuwing van de buurten zetten we in op het halfopen bouwblok als basistype. Hiermee wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen de openbare ruimte rondom en collectieve tuinen in de bouwblokken. Niet alleen worden de binnenterreinen immers duidelijk ingekaderd door de bebouwing, ook liggen ze verhoogd boven een collectieve parkeergelegenheid. De open hoeken van de bouwblokken worden expliciet als toegangen naar de opgetilde binnenterreinen vormgegeven. Zowel de woningen die grenzen aan de openbare ruimte als die aan de collectieve binnentuinen krijgen een kleine private buitenruimte, vaak omzoomd door een haag. Hierdoor ontstaat een prettige, geleidelijke overgang tussen de woning en de openbare ruimte. Met deze nieuwe configuratie van bebouwing en open ruimte beogen we het groene karakter van de buurt in stand te houden en tegelijkertijd de open ruimte meer betekenis te geven voor bewoners en bezoekers.
Vernieuwd gezicht langs de Haagse lange lijnen
Kenmerkend voor Zuidwest zijn de kilometerslange rechte lanen met daarlangs een bijna eindeloze herhaling van identieke portiekflats. Hierdoor voelt het stadsdeel vandaag monotoon aan en is het soms moeilijk om je er te oriënteren. We grijpen de verdichting van Dreven, Gaarden en Zichten aan om het stadsbeeld van Zuidwest gevarieerder en rijker te maken. Dit doen we door verschillend om te gaan met bebouwing in het hart van de buurten en bebouwing langs de randen ervan. De randen van de buurten liggen langs de ‘lange lijnen’ van Zuidwest. Juist daar willen we dat de buurten een herkenbaar en uniek gezicht laten zien.


Schematisch aanzicht van de bebouwing langs de Erasmusweg met samenhangende ensembles en hoekaccenten

Beeldkwaliteitsplan
Per buurt hebben we een beeldkwaliteitsplan opgesteld met regels voor de nieuwbouw en de openbare ruimte. Deze hebben tot doel de samenhang te bewaken tussen diverse nieuwbouwontwikkelingen onderling, maar ook met de te behouden bebouwing en de omgeving. Hierin wordt een belangrijke rol toegedicht aan eenheid en ritmiek in bouwmassa’s. Ook wordt een beroep gedaan op de samenbindende kracht van consequent vormgegeven elementen die de afzonderlijke bouwblokken overstijgen: de openbare ruimte, margestroken en plinten. Andere speerpunten zijn ritmiek en plasticiteit in de gevelvlakken en het realiseren van uitnodigende, volwaardig groene binnentuinen. De BKP’s dienen momenteel als basis voor planbegeleiding en -toetsing voor concrete bouwplannen.

Beoogde samenhang door ritme en repetitie in de bouwblokken en een uniforme openbare ruimte

Plint, margestroken en openbare ruimte binden de bouwblokken samen

plasticiteit in de gevel

uitnodigend vormgegeven open hoeken

Project Steenzicht in aanbouw (foto: André Smits)

gerelateerd nieuws






